Pamukta Kömür Çürüklüğü Hastalığı (Macrophoina phaseolina)

 Pamukta Kömür Çürüklüğü Hastalığı

          Pamukta kömür çürüklüğü hastalığına neden olan etmen Macrophoina phaseolina’dır. Sıcak ve ılık iklim bölgelerini seven hastalık etmeni oldukça geniş alana yayılmıştır. Türkiye’de ilk defa 1942 yılında Bremer ve arkadaşları tarafından İzmir ve Ankara bölgesindeki pamuk, anason, susam, tütün, patates, biber ve patlıcanda tespit edilmiş olup, hastalığın çok yaygın olduğu kanaatine varılmıştır. Hastalık daha çok ergin bitkilerde görülmekle birlikte fidelerde de hastalığa rastlanır. Bu hastalık bitkinin fide devresinde başlayıp, ölümüne kadar sürüp giden bir hastalık olarak nitelenebilir. Ancak hastalığı her bitkinin fide devresinde mutlaka görmek gerekmez. Bazen bitki hiçbir belirti vermeden çiçek dönemine kadar gelir. Ve hastalığın ilk belirtileri o zaman meydana çıkar. Ergin bitkilerde hastalık köklerle birlikte, kök boğazında ve gövdede de görülür. Hastalıklı kökler önce kahverengileşir sonra esmerleşerek çürürler. Esas köklerin çürümeye başlamasıyla birlikte sekonder kökler gelişmeye başlar. Çürüklük bitkinin kök boğazından gövdeye geçer ve gövde içerisinde yukarı doğru devam eder. Bu bir kuru çürüklüktür ve öz kısmını kaplar. Bu belirtisinden dolayı hastalığa özü kuru hastalığı adı da verilir. Kök ve gövdedeki zararlanmaya bağlı olarak bitkide genel bir solgunluk görülür. Pamuk bitkisinin kurumaya başlaması ile kök ve gövdede bol miktarda fungusun sklerotları oluşur. Sklerot ölü bitki artıkları ile birlikte toprağa geçer. Bunlar bitki kalıntıları üstünde toprakta 3 yıl kadar canlı kalır. Bitki kök boğazı bölgesinde gövdeye doğru toplu iğne başı büyüklüğünde siyah noktalar görülür. Özün kuruması ile bitki ölmez fakat kabuğun çürümesi ile bitki ölür.

 Mücadele 

 Kültürel mücadele

 Bitkinin su stresine girmesine müsaade edilmemeli. Bunun için sulama düzeninin iyi ayarlanması gerekir.

• Toprağı organik madde bakımından zenginleştirmeli ve tercihen çiftlik gübresi verilmeli. Bu sayede hem toprağın su tutma kapasitesi yükseltilmiş olur. Hem de çeşitli mikroorganizmaların gelişmesini sağlayarak bunların antagonist etkilerinden yararlanılır.
• Hastalıklı bitkiler, kökleri ile birlikte söküplüp imha edilmeli,
• Mümkün olan yerlerde toprak uzun süre su altında bıraklımalı,
• Sık ekimden kaçınılmalı,