Doğu kültüründe baklagillerin ilk kez yemek olarak kullanılışı 20 bin yıl öncesine dayamaktadır. 5000 yıl önce Aztek ve İnka gibi uygarlıklarda baklagiller sık tüketilen gıdalar arasında yer alıyordu.
Nasıl bir hastalıktır ?
Fasulyede Kömür sap çürüklüğü hastalığı (Macrophomina phaseolina), tropik ve subtropik ülkelerde sık sık görülen bir hastalıktır. Patojen, diğer familyalara ait bitkilerde de zarar yapabilir. Baklagillerin dışında sebzelerden fasulyeye ek olarak domates, hıyar, marul, şalgam, havuç, lahana, turp bu hastalığa duyarlıdır. Çökerten hastalığı ve genç bitkileri öldüren diğer hastalıklar, bitkinin gövdesini zayıflatırlar.
Bulaşık tohum ekildiği zaman şüpheli siyah batık lekeler kotiledonda görülür. Lekeler gövdeden aşağıya doğru iner. Sonra infeksiyon yavaş yavaş diğer organlara ilerler. Lekeler toprak yüzeyinde ve toprak altında önce köke kadar sonra dallara kadar gider. Bu lekeler kırmızı, kahverengi ve sarı renkte olur. Yaşlı gövdelere bu hastalık bulaştığında yaralar devamlı olarak kalır. Bu yaralar genişleyerek gri lekeler halini alırlar. Merkezdeki gri lekenin üzerinde siyah küçük üreme organları oluşur.
Bitkilerin ekserisi tohum vermeden ölürler. Köklerde siyahlık oluşur. Yapraklar enfekte olduğu zaman lekeler genellikle yaprağın ucunda gelişir ve kahverengi ölmüş dokular halinde etrafı siyah üreme organları ile çevrili olarak bulunur. Noktalar genişleyerek damara doğru büyür, tüm petiole yayılır. Bu tip simptomlar biberlerde de görülür. Ancak biberde gri renkte olmayıp yüzeysel de değildir. Fakat köklerde siyah çürüklük bulunur. Kabuk kaldırıldığında siyah sklerotlar görülür.
Patateslerde de bu patojen zarar yapar. Patates mildiyösüne benzer simptomlar görülür. Bu hastalık zayıf bir patojen olarak düşünülmektedir. Diğer cansız ve canlı etmenler tarafından yapılan yaralardan girer. Çeşitli bitkilerde bu mantar piknitler oluşturmaz, ancak ölçüleri değişen sklerotlar oluşturur. Bu nedenle diğer patojenlerden, Sclerotinia sclerotiorum ve Rhizoctonia solani ile karıştırılır.
Kışı tohumda, yabancı otlarda, depolanmış ürünlerde (patates) bitki artıklarında geçirir. Hastalık tohumla, yağmurla ve suyla taşınır. İnkübasyon süresi 3-8 hafta arasında değişir. Sklerotlar 3–4 günde oluşur. Yüksek sıcaklığı takip eden periyotlarda ve nemli havada hastalığın zararı daha da artar. (-12) – (-15) °C üzerindeki sıcaklıklarda zarar görülmez.
Mücadelesi
-Hastalıksız tohumların kullanılmalıdır.
-Tarlanın iyi drene edilmesi gerekmektedir.
-Koruyucu etki maddeli ilaçlar bu hastalık için kullanılabilir.
