Domateste Solgunluk Hastalığı (Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici)
Şube: Eumycota
Alt şube: Deuteromycotina
Sınıf: Hyphomycetes
Takım: Hyphales
Etmen: Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici
Nasıl bir hastalıktır ?
Domates yetiştiriciliği yapılan her yerde görülen en önemli hastalıklardan biridir. Tropik ve suptropik iklim koşullarında, kumlu topraklarda daha fazla zararlıdır. Fide devresindeki simptomlar solgunluklar ve ölümler şeklindedir. Genellikle yaşlı bitkilerde simptomlar oluşturur; yaprak damarlarının açılması, bitkilerin bodurlaşması, alt yaprakların sararması, adventif kök oluşumu, yaprak ve dalların solması ve yaprak kenarlarında nekroz oluşumu görülür. Şiddetli infeksiyonlarda fungus bitki üzerinde açık pembe renkte misel ve konidilerden oluşan bir tabaka oluşturur.
Yayılışı; fide harcı, toprağın uçuşması (bazen çok uzun mesafelerde özellikle topraksız kültürlerde) su, tarımsal alet ve makinalar, bitkisel artıklar ve kırkayak gibi böcekler tarafından taşınabilmektedir.
Etmen köklerde de simptomlar (belirtiler) meydana getirir. Hastalık simptomu gösteren bitkilerin toprak yüzeyine yakın bir yerinden gövdeden alınan enine kesitte, iletim demetinde kahverengi bir halka görülür. Fungus 3 çeşit aseksuel spor oluşturur. Sık rastlanan mikrokonidiler 1–2 bölmelidir. Makrokonidiler 3–5 bölmeli ve uçları yay şeklinde hafif kıvrıktır. Klamidiosporlar 1–2 bölmeli, kalın duvarlı ve yuvarlaktır. Fungus toprakta misel ve spor formunda özellikle de klamidiospor olarak kışlar. Sulama suyu ve toprak işleme aletleriyle yakın, infekteli bitki veya toprakla uzun mesafelere taşınır. Giriş yerleri kılcal kökler ve yaralardır. Bu fungus sıcak aylarda daha tehlikeli olup gelişmesi için optimum sıcaklık 28 C dir.
Mücadelesi
Kültürel Önlemler
- Dayanıklı çeşit yetiştirilmesi
- Sulama ve toprak işleme aletlerinin temizliğine özen gösterilmesi
- Temiz tohum kullanılması
- Ekim nöbeti uygulanması
- Bitkileri, topraktan infekte eden bir hastalık etmeni olması nedeniyle bulaşık topraklar sıcak su buharı ile sterilize edilmeli
- Toprak buharla sterilizasyon yanında kimyasal fumigantlar yardımıyla sterilize edilebilir.
- Örtü altı yetiştiriciliğinde sonradan bulaşmayı önlemek için toprağın tamamen örtülmesi önerilmektedir.
- Fidelikte dezenfekte edilmemiş çiftlik gübresi kullanılmamalıdır.
- Toprağa aşırı fosfor veya magnezyum uygulamasından kaçınılmalıdır.
- Kireç uygulaması fusarium solgunluğunun etkisini azaltmaktadır.
Not: Bu hastalıkla savaşım için en uygun yol genetik çözümdür yani Hastalığın 0 nolu ırkına dayanıklı çok sayıda ve 2 nolu ırkına da sayılar giderek artan dayanıklı çeşitler vardır. Bu çeşitler kullanılarak hastalığa yakalanma olasılığı düşüktür.
Hastalık hakkında tanımlayıcı fotoğraflar aşağıda sergilenmektedir.
Yazılarımızdan haberdar olmak için
Abone olmak istermisin ?
Kaliteli yazılarımız ve fotoğraflarımızdan ilk sizin haberiniz olsun !
Bitki koruma ailesine katıldığınız için teşekkür ederiz.
Bir şeyler yanlış gitti sanırım 🙁
Domatesde Solgunluk hastalığı: Benim balkonumda, saksılarda değişik yerlerden aldıgım 3 adet domates fidesi vardı. önce çok iyi geliştiler. ilk diktiğim fide bir çok domates verdi. diğer iki fide de çiçek verdi. Bu arada saksı topragı aldım ve saksılara bu topraktan ilave ettim. neolduysa ondan sonra oldu. domateslerin yaprakları cansızlaştı. resimdeki gibi aşagıya dogru sarktı. çeşitli bitki ilaçları aldım. sprey yoluyla yapraklara sıktım. Besin ilacı verdim, Büyüteçle yaprakları kontrol ettim. yapraklarda kırmızı örümcek veya başka bir zararlı görmedim. Ama domateslerin susuz kalmış görünümüyle yaprakların cansız kalarak ölmeye başladığını gördüm. Bunun üzerine su verdim ama hiç bir düzelme olmadı. Mevcut fidenin biri tamamen öldü. Ölen domatesi topragından çıkardım. çimleri yarı ölü biçimde idi ve toprak ıslaktı. Anladımki bitki susuz kalmamış ancak çimler su ve besini ememiyor ve domtesler susuz ve besinsiz kalıyor içeriden çürüyordu. Domateslerin sap kısımları açlık çeken bir insan ğibi kendi kendini yiyor, eriyor, üzerindeki domatesleri ise beslemeye çalışıyordu. Bunun sonucunda yaprakları besleyemediğinden yapraklar cansızlaşıp ölüyordu. Proplem topraktaydı. saksıda toprağı çıkararak detaylı incelediğimde, solucan ve çeşitli böceklerin de fazlaca ürediğini gördüm. bunun üzerine sulama suyuna çok az (litreye bir corba kaşıgı kadar) DDT ve muadili ilaç kattım ve saksıların bir tarafına dökerek suladım. 4-5 gün hiç bir şey olmadı daha sonra cansız yaprakların yavaş yavaş canlandıgını gördüm. domates fideleri böylece sağlıklarına kavuştu. Domatesde solgunluk hastalıgının çaresi yok deniliyor. proplem bitkinin yapraklarında değil toprak ve köklerinde. özellikle seracı arkadaşlara benim yaptığım deneyi yapmalarını öneriyorum. saygılarımla. Nejdet Ekinci.