Aculops lycopersici (Massee) (Acarina: Eriophyidae)

Nasıl bir zararlıdır ? 

Erginlerin dorsal kısmı hafif kambur, ince uzun, iğ şeklinde ve sarımsı beyaz renktedir. Dişiler 150-180 mikron, erkekler ise 140- 150 mikron boyundadır. Zararlı gözle görülemeyecek kadar küçüktür.

Kışı, tarladaki bitki artıkları arasında geçirir. Gelişmesi için optimum koşullar 26.5 °C sıcaklık ve %30 orantılı nemdir. Sıcaklığın yüksek ve orantılı nemin düşük olması zararlının çoğalmasını hızlandırır. Optimum koşullarda yumurtaların açılma süresi 2 gündür. Birinci nimf dönemi 1 gün, ikinci nimf dönemi ise 2-3 gün sürer. Gelişmesini 6-7 günde tamamlar. Dişiler, yumurtlama sırasında yaprak üzerinde sabit kalırlar. Yumurtalarını yaprak tüyleri arasına, yapraktaki küçük yarıklar içine veya yaprak damarı boyunca bırakır. Birinci dönem nimfler, gelişmeleri boyunca çok az hareket eder. Zararlı yaz boyunca üremeye devam ederek çok sayıda döl verir.

Zarar şekli nasıl olmaktadır ?

Konukçularının gövde, yaprak ve meyvelerinde beslenir. İlk zarar belirtileri bitki gövdesinin alt kısmında ve alt yapraklarda görülür. Daha sonra yukarı doğru yayılma gösterir. Domates bitkisinin gövde ve meyvelerinde yağlımsı, bronz bir renk değişimi görülür. Zarar gören yaprakların rengi parlak kahverengi veya kızılımsı olup  kavrulmuş gibi sert ve gevrektir. Alttan itibaren yapraklarda kurumalar ve gövde üzerinde çatlamalar olur ve büyüme durur. Meyvelerin üzeri sertleşerek çatlamalar meydana gelir.

Patateste, domateste olduğu gibi gövdede bronzlaşma görülmez. Patates yapraklarında kurumalar olabilir ve yoğun bulaşmalar sonucunda bitkiler ölür.

Patlıcanda ise yapraklarda kıvrılma ve yaprak epidermisi üzerindeki tüylerde koyu kırmızı renklenmeler olur. Bitki canlılığını sürdürür ancak meyvelerde şekil bozukluğu görülür.

Domates pasakarı Ege, Akdeniz ve Marmara Bölgeleri’nde açıkta ve örtüaltında yetiştirilen domateslerde önemli zarara neden olur.

Konukçuları

Domates, patlıcan, patates, biber gibi sebzelerin yanında; tütün, süs bitkilerinden petunya ve yabancıotlardan Solanum nigrum L., S. sodomeum L., Datura inoxia Mill. D. stramonium L. konukçuları arasındadır.

Doğal düşmanları

Ege Bölgesi’nde zararlının predatörü olarak Pronematus ubiquitus (McG.) (Acarina: Tydeidae) bulunmuştur.

Mücadelesi

Kültürel Önlemler

Fidelerin zararlı ile bulaşık olmamasına özen gösterilmelidir. Bu nedenle fideliğin çevresinde zararlının konukçusu olan kültür bitkileri ve yabancı otların bulunmamasına dikkat edilmelidir. Hasattan sonra derin sürüm yapılmalı ve özellikle domates tarlalarını çevreleyen alanlardaki zararlının konukçusu olan yabancı otlar doğal düşmanlar yönüyle incelenerek buna göre uygulama yapılır.

Kimyasal Mücadelede ilaçlama zamanı 

Örtüaltında veya tarladaki bitkiler gözden geçirilir. Bitkilerin özellikle toprağa yakın kısımları incelenerek, pas rengini alan bitkilerden yaprak örnekleri alınır. Yapraklar binoküler altında incelenerek zararlı aranır. Zararlının görüldüğü bitkiler ve çevresinde lokal uygulama yapılır. İki veya üç gün aralıklarla bitkiler incelenir ve yayılma olması halinde tüm tarla ilaçlanır.

Zararlının belirtileri (Fotoğrafların telif hakkı vardır başka yerde kullanılamaz.)